Effectiviteit van bufferzones voor grondwaterstandsverhoging in grondwaterafhankelijke natuurgebieden op de zandgronden : een modelverkenning op landelijke schaal

Een van de doelen van het Deltaprogramma Zoetwater is om bij te dragen aan een ‘gezond en evenwichtig water- en bodemsysteem’. In lijn met de Kabinetsbrief ‘Water en Bodem sturend’ wordt gestreefd naar het verhogen van grondwaterstanden en kwelfluxen in en om grondwaterafhankelijke natuurgebieden, zodat deze (veelal verdroogde) natuurgebieden kunnen herstellen. Dit rapport laat zien in hoeverre de grootte én inrichting van bufferzones rondom grondwaterafhankelijke natuurgebieden in de zandgronden bijdraagt aan het verhogen van grondwaterstanden en/of vergroten van de kwelflux in die natuurgebieden. De hoofdvraag in dit rapport is: wat is het effect van verschillende combinaties en dimensionering van maatregelen binnen bufferzones rondom grondwaterafhankelijke natuur in de hoge zandgronden op de grondwaterstanden en de kwelflux in deze natuurgebieden?De onderzochte maatregelen grijpen in op het ontwateringssysteem of het onttrekkingsdebiet voor drinkwater, beregening of industrie. Om de vraag te beantwoorden zijn langjarige berekeningen uitgevoerd met het Landelijk Hydrologisch Model. In de modelanalyse zijn verschillende varianten gesimuleerd waarbij is gevarieerd met het type maatregel in de bufferzone (ontwatering, beregeningsonttrekking en drinkwateronttrekking) en de grootte van de bufferzone. Het effect van de maatregelen is uitgedrukt in GLG (gemiddeld laagste grondwaterstand), GVG (gemiddelde voorjaarsgrondwaterstand) en gemiddelde kwelflux. Hoewel niet goed bekend is hoeveel verandering van het grondwaterregime nodig is om te voldoen aan de eisen die natuurbeheertypen en habitattypen in de verschillende natuurgebieden stellen, is hiermee wel een indruk verkregen van de relatieve bijdrage van de bufferzones en welke combinatie van grootte en type maatregel potentieel de grootste bijdrage levert. Het is nadrukkelijk een verkennende studie op nationale schaal die orde grootte effecten van bufferzones in beeld brengt. Modelresultaten zijn niet geschikt om te interpreteren op het schaalniveau van een individueel natuurgebied.