Onderzoek naar effecten van de Zoutdam IJmuiden

De zoutdam IJmuiden is met het plaatsen van de zakdeur in de scheepvaartopening van het zoutscherm op 22 oktober 2024 voltooid. In de dagen daarna werd bij het gemaal ontdekt dat de waterstand bij de pompen lager kwam dan de minimale grens van NAP -0,70 m (de ‘aanzuigbewakingsgrens’) die de pompleverancier hanteert om luchtaanzuiging en schade door cavitatie te voorkomen. Dit was reden tot zorg, omdat met het gereedkomen van het zoutscherm en de bijhorende afname in spuicapaciteit de pompen nu vaker gebruikt zullen moeten worden. Om de weerstand van het zoutscherm te reduceren is op 11 november 2024 de zakdeur weer geopend, waardoor de waterstand bij de pompen niet meer onder de aanzuigbewakingsgrens komt als het NZK peil op het gemiddelde niveau van NAP – 0,40 m staat. De zoutdam IJmuiden wordt momenteel dus niet gebruikt op de manier waarvoor het bedoeld is. De voorliggende studie van Deltares in opdracht van Rijkswaterstaat West-Nederland Noord is tweedelig. In eerste instantie wordt onderzocht wat voor effect te verwachten is van het zoutscherm (met en zonder zakdeur) op de waterstand bij het gemaal. Daarnaast brengt deze studie de gevolgen op de functionele prestatie van mogelijke beheersmaatregelen in beeld voor de verschillende functies van het watersysteem (waaronder waterveiligheid, waterbeschikbaarheid en scheepvaart) voor de gehele IJmond regio. Het onderzoek van Deltares beperkt zich tot de hydrodynamische/hydraulische aspecten. Inschattingen van engineering aspecten, kosten en doorlooptijd van de maatregelen zullen nader bepaald moeten worden. Eerder was Deltares betrokken bij het hydraulisch onderzoek naar het zoutscherm. Dit rapport beschrijft ook de gevolgen van mogelijke beheersmaatregelen op de verschillende functies van het watersysteem. Dit leidt tot aanbevelingen bij de verschillende assets in IJmuiden (gemaal, spuisluizen, zoutscherm en schutsluis) en in het waterbeheer gegeven de bevindingen hierboven. Er wordt ook een eerste afweging gemaakt van verschillende strategieën (combinaties van maatregelen) met betrekking tot de functies waterveiligheid, scheepvaart en waterbeschikbaarheid. Sommige beheersmaatregelen vragen een complex waterbeheer (met afstemming van de omgeving) of een groter risico op het falen van de pompen.