Verhalenoverzicht

Hoe blijven onze rivieren bevaarbaar, hoe helpen ze ons aan zoet water in de toekomst en hoe voorkomen we overstromingen? Deltares zet haar expertise in voor de antwoorden op deze vragen in het programma Ruimte voor de Rivier 2.0. Hierin werken we samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat, regionale overheden en het bedrijfsleven aan een toekomstbestendig rivierengebied.

Dierlijke graverij vormt een steeds groter probleem voor de veiligheid van waterkeringen. Deltares deed er verschillende onderzoeken naar, zodat waterschappen maatregelen kunnen nemen om de overstromingsrisico’s door graverij van bijvoorbeeld bevers te beheersen.

Hoe kunnen we klimaatverandering tegengaan en tegelijk natuurlijke ecosystemen herstellen? Met die vraag houdt Stefano Gamberoni zich dagelijks bezig. Stefano is junior adviseur en onderzoeker op het gebied van Nature-based Solutions en de koolstofcyclus in kustgebieden. Wat inspireert hem in het werken bij Deltares? We vroegen Stefano: “Wat is jouw reden?”

Onze oceanen zitten vol leven en deze enorme biodiversiteit is belangrijk voor een gezond ecosysteem. Maar er zijn verschillende factoren die dit evenwicht kunnen verstoren, zoals troebel oceaanwater bijvoorbeeld. Maar hoe meten we die troebelheid en wat is de impact ervan? Dit onderzoekt Deltares samen met IMT Atlantique in het Europese project Digital Twin Ocean (EDITO). Om meer inzicht te krijgen in het zogenaamde ‘troebelheidsveld’ worden de nieuwste digitale technologieen gecombineerd met bestaande numerieke modellen en satellietdata met de Waddenzee als pilot.

Met steeds extremere periodes van droogte en toenemende waterschaarste is het belangrijk meer grip te krijgen op waterverbruik in de landbouw. Want welke impact heeft droogte en is daar wat aan te doen? Welke rol speelt verdamping hierin en welke processen komen daarbij kijken? Dit onderzoekt Deltares in het WUNDER-project met als doel een verbeterd model te ontwikkelen om het gedrag van bodem en vegetatie tijdens langdurige droogte te doorgronden.

Voor de aanleg van de Zeesluis IJmuiden is de bodem van het Noordzeekanaal op deze plek flink verdiept. Wat voor invloed heeft de vergraven kanaalbodem op het zoete grondwater daaronder? Is er door de nieuwe situatie een groter risico op verzilting van het grondwater rond het sluizencomplex ontstaan? Dit onderzoekt Deltares in opdracht van Rijkswaterstaat. “Grondwater verandert heel langzaam, daarom moet je langdurig meten om veranderingen te kunnen ontdekken.”

De vijf eilanden van de Marker Wadden liggen er nu iets meer dan zes jaar. Er groeit een generatie op die niet beter weet dan dat er eilanden in het Markermeer liggen. Maar deze eilanden zijn door mensen gemaakt, opzettelijk aangelegd om met het aanwezige sediment nieuwe natuur te maken. Dat lukt vooralsnog goed. Ook bieden de Marker Wadden kansen voor technisch en ecologisch onderzoek rond de aanleg van een eiland van zand en slib.

“Zand is na water de belangrijkste en meest gebruikte grondstof,” zegt Tommer Vermaas, kustgeoloog bij Deltares. Op sommige plaatsen in de wereld dreigt er zelfs al een tekort. Waar komt dat door en hebben we in Nederland nog wel genoeg? Om de zandsituatie in eigen land goed in kaart te brengen, ontwikkelt Deltares samen met TNO op verzoek van Rijkswaterstaat een verbeterd model om onze zandvoorraad op de zeebodem te kunnen berekenen.

Bij Deltares werken mensen die zich dagelijks inzetten voor een klimaatbestendige en veerkrachtige wereld. Eén van hen is Margreet van Marle, onderzoeker naar de effecten van natuurrampen op de maatschappij. Hoe blijven we als samenleving functioneren als infrastructuur uitvalt door bijvoorbeeld een overstroming of natuurbrand? Met die vraag houdt Margreet zich dagelijks bezig. Wat inspireert haar in het werken bij Deltares? We vroegen Margreet: "Wat is jouw reden?"

Naar schatting zo’n 425 duizend woningen in Nederland hebben of krijgen te maken met funderingsproblemen, zoals houten heipalen die rotten of ondiepe funderingen op verzakkende bodems. Gevolg: scheuren, verzakkingen en zelfs instortingsgevaar.

Het aantal windturbines in de Noordzee groeit snel. Goed nieuws voor de energietransitie, maar het was al druk op de Noordzee. Scheepvaart, visserij en de winning van fossiele brandstoffen vinden er ook plaats, terwijl nieuwe gebruikers zich al aandienen: van drijvende zonneparken tot waterstofproductie. Deltares, TNO en MARIN onderzochten samen met betrokken partijen multifunctioneel gebruik, oftewel: hoe ze windparken geschikt kunnen maken voor meerdere gebruikers.

Bij industrieën zoals elektriciteitscentrales of ontziltingsinstallaties wordt water onttrokken uit rivieren of de zee om te koelen of voor zoetwaterproductie. Bij het aanzuigen ervan kunnen verschillende problemen ontstaan. Een van die problemen is dat grote hoeveelheden resten van waterplanten en drijfvuil het innamepunt kunnen verstoppen. Hierdoor kan de productie stil komen te liggen met mogelijke schade zoals stroomuitval tot gevolg. Deltares ontwikkelde een innovatief real time waarschuwingssysteem voor drijfafval waarin machine learning wordt toegepast. Hierdoor kan de industrie eerder adequate maatregelen nemen.