Inzetbaarheid van nationale grondwaterreserves
Zoetwater is van levensbelang voor ons drinkwater, landbouw, scheepvaart, natuur, energie en industrie. Door langere periodes van droogte en hogere temperaturen neemt de zoetwatervraag toe, terwijl zout water steeds verder het land binnendringt. Deltares speelt een belangrijke rol in het aanpakken van de toenemende vraag naar zoetwater en het vinden van oplossingen voor de afnemende voorraad
Hoe meer ons klimaat verandert, hoe sterker de watervraag toeneemt. Het doorspoelen van watersystemen om verzilting tegen te gaan, beregening van landbouwgebieden en een grotere drinkwatervraag zijn voorbeelden van deze toename. Vernatting van laagveen om bodemdaling tegen te gaan en daardoor CO2-uitstoot terug te dringen, wordt een nieuwe grote watervrager. De balans van vraag en aanbod raakt zo verstoord. Dit leidt niet alleen tot fysieke maar ook andere maatschappelijke schade. In Nederland hebben provincies daarom de Aanvullende Strategische Voorraden aangewezen voor de ontwikkeling van nieuwe drinkwaterwinningen tot circa 2040. Daarnaast zijn Nationale Grondwater Reserves benoemd voor toekomstige crisissituaties waarin bestaande bronnen onbruikbaar zijn. Van 2022 tot 2024 werkten Deltares en TNO aan het in kaart brengen van deze reserves. Ze voerden een analyse uit van geschikte Nederlandse grondwatervoorraden met behulp van het geohydrologische model REGIS en het Landelijk Hoogtemodel. Hierbij werd gekeken naar geologische opbouw, zoet-brak-zout grenzen en de ouderdom van het grondwater.
Deltares en TNO inventariseerden huidig en toekomstig gebruik van deze grondwatervoorraden en hielden rekening met lange termijnontwikkelingen zoals klimaatverandering en het beleid ‘Water en Bodem Sturend’. Ze onderzochten ook de potentie van alternatieve grondwatervoorraden zoals kwelwater uit polders en grondwater onder het IJsselmeergebied.
Afwegen van belangen
Samen met het ministerie van IenW betrekken we regelmatig een brede groep belanghebbenden voor feedback. Zo kunnen we de Rijksoverheid een gericht advies geven over de begrenzing en
bescherming van grondwaterreserves. Het advies helpt de overheid bij het maken van afwegingen tussen drinkwatervoorziening en andere belangen, zoals energievoorziening uit de ondergrond
Jullie toegewijde begeleiding heb ik ervaren als een boeiende en uitdagende reis in co-creatie en was voor mij even belangrijk als het mooie eindresultaat: een stevig fundament voor Nationale Grondwaterreserves
Igor Jellema, hydroloog provincie Gelderland
