Verbeteren sponswerking landschappen

Deltares is coördinator in twee Europese projecten die sponswerking onderzoeken. In het SpongeScapes project brengen tien Europese partners hun kennis in over oplossingen voor sponswerking in diverse landschappen. Het project ondersteunt daarmee de Europese missie om Europese regio’s klimaatbestendig te maken. In het SpongeWorks project implementeren partners deze kennis en daadwerkelijke maatregelen om de natuurlijke sponswerking op landschapsniveau verbeteren. Dit helpt om de impact van wateroverlast, overstromingen en droogte te verkleinen. Sponswerkingsmaatregelen worden geïmplementeerd in stroomgebieden in Frankrijk, Griekenland, Duitsland en Nederland.

SpongeScapes

De tien Europese partners in Spongescapes evalueren samen met lokale belanghebbenden 14 casestudies op hun huidige en toekomstige sponswerking, gebruikmakend van verschillende sponsmaatregelen en overkoepelende spons-strategieën. Dit houdt in dat er veel praktijkkennis, methodes voor het monitoren, modelleren en implementeren van sponsmaatregelen op landschapsschaal beschikbaar komt. De NWRM-database (Natural Water Retention Measures), met al 140 geregistreerde casestudies wordt bijgewerkt en geüpgraded tot een belangrijk kennisplatform voor praktische kennis over deze op de natuur gebaseerde oplossingen. Dit platform biedt ook informatie over implementatie en onderhoud. In de loop van het project worden zogenaamde 'sponsdagen' en lokale workshops georganiseerd om de belangrijkste bevindingen en resultaten te delen.

Binnen SpongeScapes is er verder overleg over indicatoren die worden gebruikt om de effectiviteit van de individuele sponsoplossingen te bepalen. Met de 14 caststudies wordt gekeken welke behoeften de belanghebbenden hebben.

Naast de coördinatie zorgt Deltares voor technieken die opschaling van individuele sponsoplossingen naar overkoepelende sponsstrategieën mogelijk maken.

SpongeWorks

SpongeWorks bestaat uit drie zogenaamde grote demonstrators: de Vecht, een stroomgebied tussen de Nederlandse en de Duitse grens, de rivier Lèze in Frankrijk en het voor Griekenland belangrijke landbouwgebied Pinios. In deze drie gebieden wordt gekeken hoe we het landschap hydrologisch kunnen herstellen. Hoe kan het ecosysteem hersteld worden en kunnen we water vasthouden zodat er meer buffercapaciteit ontstaat om overstromingen en droogtes op te vangen? Het motto hier is groene oplossingen gebruiken als het kan maar grijze oplossingen gebruiken als het moet. We bedenken en bestuderen maatregelen zoals het herstel van natuurgebieden, veranderingen in landbouwmethoden en landgebruik en de gevolgen op het watersysteem door onttrekkingen door de industrie. Met de kennis van Deltares uit o.a. SpongeScapes worden deze maatregelen getoetst. In SpongeWorks is het met name belangrijk om de watergebruikers bij de implementatie te betrekken. Lokale kennis is belangrijk maar ook het ’Water en Bodem Sturend’ principe. Het kan zijn dat door het landgebruik volledig herstel niet meer haalbaar is. Dan biedt SpongeWorks handvatten voor heroverweging.