Slibdynamiek in de Waddenzee : update conceptueel model 2020

Dit rapport beschrijft een actualisering en uitbreiding van het conceptueel model over de slibdynamiek in de Waddenzee, dat eerder op basis van veldwaarnemingen was opgesteld. Het oorspronkelijke conceptueel model is gebruikt als basis voor de ontwikkeling en toepassing van een nieuw numeriek slibmodel voor de Waddenzee. Het model heeft geholpen om te begrijpen waarom de waarnemingen van zwevend stof log-normaal verdeeld zijn, en ondersteunt daarmee de basis van de statistische analyse. Het geeft verder inzicht in de belangrijkste factoren die de seizoenale patronen in zwevende stof veroorzaken. Het model heeft een groot effect aangetoond van meteorologische forcering op de slibbalans van de Waddenzee. Het effect op de sedimentconcentraties is in vergelijking veel kleiner. Dit betekent dat, afhankelijk van weersomstandigheden, aanzienlijke slibbuffers in de Waddenzee kunnen worden aangelegd, die wellicht verantwoordelijk zijn voor meerjarige fluctuaties in gehaltes zwevende stof zoals eerder statistisch beschreven. Slib draagt aanzienlijk bij aan de morfologische veranderingen van de Waddenzee. Die bijdrage is veel groter dan geschat uit het product van gemiddeld slibgehalte met gemiddelde sedimentatie, omdat sedimenterende plaatsen over het algemeen een hoog slibgehalte hebben. De rol van het microfytobenthos in de sedimentatie van slib en het mogelijk reguleren van zwevend stof wordt nader onderzocht, o.m. met de implementatie in het model van een microfytobenthos-module en het onderzoeken van lange reeksen remote sensing beelden. Het numerieke slibmodel is uitgegroeid tot een instrument dat nog verdere verfijning behoeft, maar dat een belangrijke bijdrage heeft geleverd tot het beter begrip van de slibdynamiek. Het model kan middels procesanalyse ondersteuning bieden aan het algemene slibbeheer in de Waddenzee. Het kan helpen om problemen met vaargeulinrichting en -onderhoud nader te analyseren, om beleidsopties aangaande kwelderwerken te vergelijken, havenontwikkelingen en recreatieve ontwikkelingen aan de randen van het wad te evalueren en om de link met het ecologisch functioneren van de Waddenzee nader te leggen. Daarmee kan het de kloof tussen conceptueel denken en toegepaste problemen helpen overbruggen.