Kennisagenda Grondwater; van denken naar doen

In 2022 hebben Deltares, WUR en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een integrale studie naar de staat van het grondwater gedaan. Uit de studie bleek de urgentie; we moeten onze grondwaterbronnen duurzamer gaan gebruiken. Vooral ook in het licht van de transities die zijn ingezet als het gaat om landbouw, energie en woningbouw. Grondwaterexperts, beleidsmakers, regionale waterbeheerders, belangenorganisaties en adviseurs willen hier samen aan werken.

Samen werken aan toe te passen kennis

Om een vervolg te geven aan het advies van de Studiegroep Grondwater en de Integrale Grondwaterstudie Nederland heeft het Ministerie IenW in 2023 de kennisagenda grondwater opgesteld. Dit is gedaan in samenwerking met de kennisinstituten. Deltares, TNO, KWR, RIVM, WENR en PBL hebben elk veel kennis over grondwater en werken al samen. Maar ze overzien ook dan alleen een deel van de vraagstukken. Ook andere ministeries, koepelorganisaties en waterbeheerders met een rol op het gebied van grondwater zijn betrokken bij de kennisagenda grondwater. Deltares is door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gevraagd om de kennisbehoeften, kennisvragen en de beschikbare kennis in beeld te brengen.

Met deze kennisagenda kunnen kennisinstellingen en adviseurs met focus werken aan integrale adviezen en oplossingen voor grondwaterbeleid en -beheer. Die kunnen vervolgens getoetst in een kennisnetwerk grondwater waarin naast grondwaterexperts vooral waterbeheerders, beleidsmakers en andere belanghebbenden een rol krijgen. Je kunt hierbij denken aan provincies, waterschappen, waterleidingbedrijven, gemeentes maar ook experts in ruimtelijke ordening, wet- en regelgeving en communicatie.

Hoe is de kennisagenda grondwater tot stand gekomen? In de publicatie hierover wordt dit duidelijk. Er is een overzicht gemaakt van bestaand beleid, de daaraan gekoppelde programma’s en de doelstellingen op het gebied van ‘water en bodem sturend’. Zo worden de beleidsvragen helder. Aanvullend daarop is op basis van werksessies, interviews en schriftelijke rondes een overzicht gemaakt van kennisvragen bij alle betrokken partijen. Ook is er gekeken welke relevante kennis(ontwikkelings)trajecten en kennisprogramma’s er al zijn. Dat maakt het makkelijker de vragen bij de juiste partij neer te leggen.

Nederland focus van kennisagenda

De huidige versie van de kennisagenda richt zich vooral op kennisvragen in Nederland. Maar de internationale kennisvragen krijgen wel aandacht. Zo is Nederland een belangrijke partner voor delta’s wereldwijd. De kennis die in het buitenland ontwikkeld wordt, is ook van waarde voor Nederland. Bijvoorbeeld ervaring met situaties die zich hier nog niet voordoen, maar wellicht in de (nabije) toekomst wel, helpen ons adaptief te zijn.

Kennisnetwerk verbreden

Door het opstellen van de kennisagenda ontstaat er inzicht in wat we wel en nog niet weten en in hoeverre wetenschappelijke kennis toepasbaar is. Dat vormt de basis voor een Kennisnetwerk Grondwater. Dit netwerk zal de transitie naar een duurzaam grondwatersysteem met kennis en ervaring verder ondersteunen. Een onderdeel daarvan vormt het periodiek updaten van de kennisagenda en het organiseren van thematische bijeenkomsten om kennisuitwisseling te bevorderen. Op dit moment bestaat het netwerk uit deelnemers van ministeries, Rijkswaterstaat, waterbeheerders, kennisinstellingen, drinkwaterbedrijven en koepelorganisaties. De wens is het netwerk uit te breiden met de inbreng van burgers, bestuurders en belangenorganisaties die nog geen deel uit maken van een bestaand netwerk.