Zeespiegelstijging vereist wereldwijde inzet adaptatie

De onderzoekers benadrukken in hun publicatie dat het voor sommige kustgebieden een kwestie van tijd is. Na een wereldwijd gemiddelde zeespiegelstijging van slechts 0,15 m ten opzichte van 2020, moeten één miljoen mensen rekening houden met permanente overstromingen, terwijl het aantal mensen dat het risico loopt op een overstroming met een kans van eens in de honderd jaar, met 21 procent toeneemt tot 83 miljoen. Verschillen tussen scenario’s met en zonder wereldwijde inspanningen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen nemen met name na 2080 verder toe. Een verdubbeling van het aantal mensen dat getroffen wordt door een overstroming met een kans van eens in de honderd jaar, vindt plaats na 0,75 m wereldwijd gemiddelde zeespiegelstijging. Dat zou in 2080 kunnen plaatsvinden bij een scenario met hogere emissies, of in 2150 als de emissies aanzienlijk verlagen, zodat er meer tijd overblijft voor maatregelen.

Sterke verschillen tussen landen

De mate waarin het risico toeneemt, verschilt sterk per land. In sommige landen lopen nog eens één tot vijf miljoen mensen van de huidige bevolking het risico getroffen te worden door een extreme (100-jarige) overstroming, in de komende twee tot drie decennia (bijvoorbeeld China, Vietnam, Egypte, Indonesië). Andere landen krijgen weliswaar meer tijd om zich aan te passen, maar hebben ook te maken met een snelle groei van het risico (zoals Nederland, Thailand, Myanmar). Zonder extra maatregelen neemt het risico vooral toe in Oost- en Zuid-Azië, maar ook in Europa en Afrika neemt het risico flink toe.

“Ons onderzoek laat zien dat kustgebieden zich vroeg of laat moeten aanpassen aan zeespiegelstijging. Sommige gebieden zullen binnen deze eeuw een snelle toename van het overstromingsrisico meemaken, hetzij omdat grote gebieden onbeschermd raken of omdat de zeespiegelstijging versnelt,” zegt Gundula Winter, hydrodynamica-expert van Deltares en een van de auteurs.

Maatregelen bij onzekere zeespiegelstijging

Overstromingsrisico's door zeespiegelstijging kunnen worden beheerst door risicogebieden te beschermen, overstromingsbestendig te maken, door bebouwing in risicogebieden te beperken of door gepland landwaarts te verplaatsen. Ingrijpen is onvermijdelijk als we de risico's op het huidige niveau willen houden. De auteurs stellen vast dat het beperken van bebouwing in laaggelegen kustgebieden het risico van overstromingen eens in de honderd jaar de komende decennia bij alle klimaatscenario's wereldwijd kan verminderen met dertien procent. Naarmate de snelheid van zeespiegelstijging toeneemt, moet aanpassing sneller of grootschaliger plaatsvinden.

“Onze studie laat zien dat het belangrijk is om rekening te houden met effecten na 2100. Dat helpt bij het maken van robuuste en tijdige beslissingen en deze te stroomlijnen met andere socio-economische doelstellingen zoals woningbouw. Door adaptatiepaden te verkennen, ook voor de lange termijn, kan adaptatie in hanteerbare stappen opgedeeld worden en kunnen potentiele lock-ins geïdentificeerd worden”‘ zegt Marjolijn Haasnoot, expert klimaatadaptatie en een van de auteurs (Deltares, Utrecht University, IPCC auteur).

Lange termijn commitment aan adaptatie

Als de benodigde lange termijn inzet voor het aanpassen aan zeespiegelstijging niet erkend wordt, heeft dat grote consequenties. Bijvoorbeeld voor het achteraf aanpassen van infrastructuur, het verlaten infrastructuur, en de beperkte tijd die over is om aan te passen tegen hogere kosten. In tegenstelling, het nu meenemen van de lange termijn benodigde inzet aan adaptatie, zorgt er voor dat adaptatie tijdig opgepakt kan worden in samenhang met andere ontwikkelingen en investeringen. Beleidsmakers kunnen de bevinden uit deze studie gebruiken als een eerste assessment bij het richting te geven aan nationale en regionale investeringen.

“Deze studie komt op het juiste moment in de aanloop naar de COP26 en IPCC 6th Assessment Report om ons te informeren over overstromingsrisico’s langs de kust en de noodzaak van adaptatie. De innovatieve scenario-neutrale aanpak zorgt dat de resultaten relatief eenvoudig te actualiseren zijn als er nieuwe klimaatscenario’s beschikbaar komen” aldus Richard Dawson (Newcastle University and Tyndall Centre for Climate Change Research in the UK, IPCC auteur).

------------------------------------------------------------

Haasnoot, M., G. Winter, S. Brown, R.J. Dawson, P.J. Ward, D. Eilander. Long-term sea-level rise necessitates a commitment to adaptation: A first order assessment. Clim. Risk Manag. 34, 100355 (2021). https://doi.org/10.1016/j.crm.2021.100355