Slimmer dijken versterken met zetstenen
In Nederland worden jaarlijks tientallen kilometers dijk versterkt. In samenwerking met Rijkswaterstaat, de waterschappen en marktpartijen onderzoekt Deltares of zetstenen daarbij slimmer zijn in te zetten.
Zetstenen zijn zware betonnen zuilen of blokken die dicht tegen elkaar aan op de dijk worden geplaatst. Ze voorkomen dat golven de dijk beschadigen. Het beter inzetten van zetstenen zorgt voor kostenbesparingen, reduceert de milieubelasting en geeft minder overlast in de omgeving. Met proeven in de Deltagoot van Deltares zijn de zetstenen steeds verder geoptimaliseerd.
Stabiliteit van steenzettingen in golfaanval
In 2005 is het ‘Vergelijkend Onderzoek Zetstenen op Dijken’ uitgevoerd, dat het begin markeerde voor een nieuwe manier voor het bepalen van de stabiliteit van steenzettingen in golfaanval. Dit onderzoek is destijds uitgevoerd in opdracht van Rijkswaterstaat, met participatie van alle producenten van zetstenen van die tijd.
Vanaf dat moment werd in het ontwerp van dit soort dijkbekledingen goed rekening gehouden met de verschillen in stabiliteit van de verschillende typen zetstenen, namelijk Basalton, Basalton+, Hydroblocks, Hillblocks, Ronaton en Verkalit.
Dit heeft vervolgens de marktpartijen gestimuleerd om nieuwe typen zetstenen op de markt te brengen, met een nog hogere stabiliteit dan wat er tot dan toe beschikbaar was:
- Hillblock 2.0
- Quattroblocks
- Ronaton XL
Al deze nieuwe typen steenzettingen zijn getest in de Deltagoot van Deltares, waar golven van bijna 2 m op de testopstelling beuken. De zetstenen mogen niet uit hun verband raken of beschadigen als er golven op de dijk slaan. De zetstenen worden hierin op bijna ware grootte (schaal 1:1,5 tot 1:3) getest.
Doordat de nieuwe typen steenzettingen zo’n hoge stabiliteit hebben, is er veel minder beton nodig om een dijk te beschermen dan voorheen. Dat heeft vele voordelen, zoals beperking van de kosten, vermindering van de CO2-uitstoot en vermindering van transport.
Nieuwe kennis moet leiden tot nauwkeuriger ontwerpen
De nieuwe kennis wordt steeds beschikbaar gesteld aan waterschappen, Rijkswaterstaat, ingenieursbureaus en aannemers via het rekenmodel Steentoets. Met dit rekenmodel kunnen de betreffende deskundigen op een efficiënte manier dijken ontwerpen met steenzettingen, die optimaal presteren in de lokale situatie.
Samenwerkende overheden
Diverse overheden werken momenteel samen aan de ontwikkeling van niet alleen de rekenmodellen voor steenzettingen, maar ook voor methodes op het gebied van beheer en onderhoud. De volgende partijen werken daarvoor samen onder de paraplu van de Stowa:
- Waterschap Scheldestromen
- Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
- Waterschap Zuiderzeeland
- Wetterskip Fryslân
- Waterschap Noorderzijlvest
- Waterschap Hunze en Aa's
- Rijkswaterstaat Zee & Delta PPO
- Rijkswaterstaat WVL
- Rijkswaterstaat GPO
- Stowa
- Deltares