Leren van het verleden: reconstructie Oud-Hollandse Waterlinie
Expert(s) |
Koen Berends
In 1672 lag de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zwaar onder vuur. In dit rampjaar vielen Engeland, Frankrijk en de bisdommen Münster en Keulen ons land binnen. Het was dan ook niet verwonderlijk dat deze invallen leidden tot grote onrust onder de bevolking en haar bestuurders. Uit deze tijd stamde dan ook de uitspraak dat de regering ‘radeloos’, het volk ‘redeloos’ en het land ‘reddeloos’ was. Goede raad was duur en de toenmalige regering moest onder hoge tijdsdruk beslissen. De bevolking in de westelijke steden werd steeds onrustiger naarmate de steden, zoals de vestingstad Naarden, ten prooi vielen aan de Fransen. In Gouda bestormden burgers zelfs het stadhuis!
Water als wapen
Uiteindelijk werd de druk zo hoog dat in Amsterdam werd besloten om het ultieme wapen in te zetten: water. Uiteindelijk kon de Republiek de opmars van de vijand stuiten door ‘ten spoedigsten en sonder een moment tijt te versuijmen bij alle bequame wegen en middelen soo veel water sal inlaten als eenichsints doenlijk en mogelijk is, de polders insteken en landerijen inunderen’.
Deze operatie, die leidde tot de Oud-Hollandse Waterlinie, was allesbehalve eenvoudig. Men moest rekening houden met verschillende factoren zoals de veiligheid van de bevolking, de snelheid van de operatie (tijdsdruk!) of het behoud van kostbare landbouwgrond (verzilting!).
Simulatie van het rampjaar
Anno 2022 is het rampjaar in de vergetelheid geraakt en vormt het slechts een voetnoot in onze geschiedenis. Echter, voor Deltares expert Koen Berends is deze operatie springlevend. Vandaar dat hij besloot om de inunderingsoperatie te simuleren, waarbij Witteveen+Bos de nodige support heeft geleverd op gebied van modellering van overstromingsmodellen en het schetsen van de historische context.
Op basis van historische gegevens (landkaarten, geschreven documentatie) vanuit verschillende partijen, zoals waterschappen, stadsarchieven et cetera, is een timeline - wat gebeurde wanneer, door wie? - gemaakt en gevisualiseerd in een computermodel.
Je hebt nog niet aangegeven of je cookies wilt accepteren of weigeren. Hierdoor kan dit element niet worden getoond.
Pas je cookie instellingen aan
Of ga direct naar:
Unieke samenwerking
Het is uniek dat verschillende partijen input hebben geleverd en samen dit model in een beperkte open source aanpak hebben gebouwd. ‘Overstromingsmodellen worden normaliter door ingenieurs gebouwd. Het bijzondere aan deze reconstructie is dat het tot stand is gekomen door collaboratief modelleren.’
Deze aanpak kan ook werken voor hedendaagse en toekomstige projecten in de waterbouw. We beschikken over moderne technologieën en inzichten uit het verleden. Een andere les van het project is dat je historische onzekerheden kunt vergelijken met het ontwikkelen van voorspellende modellen. Denk bijvoorbeeld aan overstromingsmodellen die, gezien de impact van klimaatverandering, zeer relevant zijn.’
Op vrijdag 2 december vond het symposium plaats waarin resultaten en inzichten van het project zijn gedeeld. Daarbij ging een korte animatie over de waterlinie in première en passeerden aanzetten tot nieuwe samenwerkingsverbanden de revue.
Totstandkoming studie
Deze studie is tot stand gekomen, ondanks beperkte middelen, met de hulp van een breed consortium. Alle partners hebben eigen tijd en middelen geïnvesteerd bij de totstandkoming van dit project, in het kader van het 350 jarig jubileum van de Waterlinie, en uit enthousiasme voor ons gedeelde verleden.
Wij zijn dank verschuldigd aan de docenten en studenten van Hogeschool Windesheim en Wageningen University & Research, die gastheer zijn geweest voor onze Mapathons.
Het consortium “Project 1672” bestond uit Deltares, Stichting Oude Hollandse Waterlinie, Witteveen+Bos, Waternet, HKV Lijn in Water, Waterschap Rivierenland, Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden, Wageningen University & Research, Universiteit Twente en Universiteit Utrecht.
