Is de huidige bescherming tegen modderlawines goed genoeg?

Bergachtige landen gebruiken barrières, vaak muren, om gebouwen en wegen te beschermen tegen een modderlawine die van een berghelling afkomt door zware stortbuien. Een modderlawine bestaat uit een combinatie van water, grond en puin. We weten echter niet of de huidige constructies sterk genoeg zijn. Dit komt omdat er door klimaatverandering vaker hevige regenval voorkomt, waardoor modderlawines vaker voorkomen en ze ook sneller en krachtiger zijn.

Het FIM-project testte wat er gebeurde als modderlawines tegen beschermingsbarrières botsen. Nicoletta Nappo, onderzoeker bij Deltares, die betrokken was bij de tests, legt uit: “We hebben onderzocht wat de gevolgen van modderlawines zijn op twee soorten barrières: vaste barrières en barrières die enige ruimte hebben om te bewegen en van plek te veranderen.”

De realiteit nabootsen

Om de tests uit te voeren hebben Nicoletta en haar collega’s de GeoCentrifuge van Deltares gebruikt. Door de zwaartekrachten in de centrifuge te vergroten, kan deze geotechnische testfaciliteit geotechnische processen verkleinen en ze op schaal simuleren. Gedurende een periode van drie weken hebben de onderzoekers de interactiemechanismen getest die optreden als een modderlawine naar beneden komt van een heuvel en een vaste constructie zoals een beschermingsbarrière raakt.

Het tweede type barrière in deze tests zijn dus beweegbaar en verplaatsbaar. Deze barrières zijn vaak duurzamer en bevatten meer vegetatie, waardoor ze er aantrekkelijker uitzien. Nappo zegt echter: “Nu modderlawines vaker voorkomen, met verschillen in de hoeveelheden en kracht van het water, grond en puin dat mee komt, moeten we meer zekerheid hebben over welke optie de beste bescherming biedt.”

Veiligere berggebieden

De testfase is afgerond en de onderzoekers zijn nu bezig de resultaten te analyseren. Ze kijken naar wat het gevolg is van de botsing van de substantie van de modderlawine tegen de barrières. “Sommige bouwwerken bieden misschien niet de beste bescherming op de lange termijn met oog op het veranderende klimaat,” zegt Nicoletta. “Daarom is het zo belangrijk om de impact te onderzoeken.” De projectresultaten zullen uiteindelijk gebruikt worden om het ontwerp van dit type bouwwerken te optimaliseren en dragen daardoor bij aan meer veiligheid in berggebieden.

Het FIM-project wordt geleid door de universiteit van Salerno (Italië) en gecoördineerd door Deltares. Het is onderdeel van GEOLAB, een gezamenlijke onderzoeksinfrastructuur van 10 partners in Europa met geocentrifuges en andere faciliteiten. Hun onderzoek richt zich op het verbeteren van de veerkracht van Europa’s vitale infrastructuur.