Het meerbericht vanaf het Wylerbergmeer: de verwachting voor veilig zwemwater
Expert(s) |
Miguel Dionisio Pires
Met de plaatsing op 21 april van een meetboei en een weerstation op Wylerbergmeer is het project Meerbericht officieel gestart. In dit project bundelen het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), kennisinstituut Deltares en het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) hun krachten. Ze combineren bestaande weer-, water- en blauwalgmodellen om te komen tot een verwachting voor blauwalgenoverlast, een ‘meerbericht’.
Leisurelands, de eigenaar van het Wylerbergmeer, stelt het meer beschikbaar als meetlocatie voor de onderzoekers. Tijdens het zwemseizoen van 2022, van mei tot en met september, worden er metingen uitgevoerd in het Wylerbergmeer. Dit gebeurt met een meetboei in het water voor de blauwalgen en met een weerstation op het land.
Blauwalgen
Blauwalgen zijn microscopisch kleine organismen die overal ter wereld voorkomen in zoetwater. Overmatige groei van blauwalgen is een teken dat het niet goed gaat met de waterkwaliteit en de natuur die daarvan afhankelijk is. Sommige blauwalgen maken gifstoffen aan, waardoor ze een risico vormen voor de gezondheid van mens en dier. Door klimaatverandering stijgt de temperatuur en daardoor ook de kans op overlast door blauwalgen.
Als er heel veel blauwalgen zijn (bij een zogenaamde ‘blauwalgenbloei’) dan kan er niet meer gezwommen worden. Mensen kunnen maag- en darmklachten krijgen, voor huisdieren kan blauwalg nog schadelijker zijn.
“Blauwalguitbraken nemen toe in aantal en omvang door teveel voedingsstoffen in het milieu,” zegt NIOO-onderzoeker en blauwalgexpert Dedmer van de Waal. “Klimaatverandering zal dit naar alle waarschijnlijkheid alleen maar verder versterken. Tegelijkertijd is er juist meer behoefte aan verkoeling. Met onze kennis willen wij als wetenschappers bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Het project dat we Meerbericht gedoopt hebben, is daar een mooi voorbeeld van.“
Pluimverwachting
Naast de weersverwachting en de verwachte blauwalgenoverlast, wordt ook de onzekerheid van deze verwachtingen meegenomen. De onzekerheid van een verwachting neemt meestal toe met de termijn waar de verwachting over gaat. De pluim visualiseert die onzekerheid.
Peter Siegmund van het KNMI geeft aan: “Die onzekerheid in de blauwalgverwachting is het unieke van ons project. De blauwalgverwachting met pluim maken we zichtbaar in een dashboard, waar de waterbeheerder in een oogopslag moet kunnen zien hoe de vlag erbij hangt.’’ De pluimverwachting van het KNMI en de waterkwaliteitsmetingen van het NIOO gebruikt Deltares om blauwalgenvoorspellingen te maken met de AlgenRadar.
De AlgenRadar voorspelt de concentratie van blauwalgen. De waterbeheerder kan hiermee beter het risico op overlast door blauwalgen bepalen en daarbij effectiever het water gaan controleren. Hierdoor kan het zwemwater meteen open als zwemmen weer veilig is. Op deze manier geeft het water zo vaak als mogelijk de verkoeling waar we juist in een warmer klimaat behoefte aan hebben.
Aanpak blauwalgproblematiek Wylerbergmeer
Al jarenlang wordt Wylerbergmeer geplaagd door te grote hoeveelheden blauwalgen, waardoor zwemmen niet altijd mogelijk is. De laatste jaren zijn blauwalgen op diverse manieren aangepakt, maar helaas tot nu toe zonder het gewenste resultaat. Voor de eigenaar van Wylerbergmeer, Leisurelands, is het van groot belang dat dit probleem duurzaam wordt opgelost.
“Uiteindelijk willen we natuurlijk geen overlast meer hebben van blauwalgen op Wylerbergmeer, we helpen de wetenschap graag door ons Wylerbergmeer ter beschikking te stellen.” aldus Kees Rutten van Leisurelands.
