Lees ook
Een interview met Ellis Penning, projectcoördinator SpongeWorks en expert Nature-based Solutions
Klimaatbestendig sponslandschap aan het werkIn Nederland staat waterbeheer voor grote uitdagingen: periodes van extreme droogte wisselen zich af met wateroverlast. Dit vraagt om maatregelen waarbij we een robuust watersysteem creëren dat beter bestand is tegen deze extremen. Het doel is een balans te vinden tussen te nat en te droog, met oog voor biodiversiteit en leefbaarheid. We gingen hierover in gesprek met Stef Fortkamp, stroomgebiedsmanager Overijsselse Vecht bij waterschap Vechtstromen.
Stef: “Een project als SpongeWorks draagt bij aan de zichtbaarheid en bewustwording van de gevolgen van droogte. Binnen SpongeWorks worden maatregelen genomen om water langer vast te houden of vertraagd af te voeren, zowel in de rivier als in toestromende sloten en beken."
"Voorbeelden zijn aanpassingen aan het winterbed van de Vecht en het plaatsen van landbouwstuwtjes in sloten. Het effect van deze verschillende maatregelen wordt gemonitord en onderzocht. Deltares speelt hierbij een belangrijke rol door wetenschappelijk onderzoek te leveren om de effectiviteit van maatregelen, en daarmee de investeringen, te bepalen.”
Waterschap Vechtstromen signaleert uitdagingen vanuit de praktijk en Deltares kan deze verbinden naar wetenschappelijk onderzoek. Deze samenwerking zorgt ervoor dat er vanuit verschillende invalshoeken naar de problematiek rondom droogte en wateroverlast wordt gekeken.
“Samen komen we verder”, stelt Stef. “We werken vanuit een multidisciplinaire blik aan een robuust watersysteem, wat belangrijk is voor de leefbaarheid. Inzicht in de effectiviteit van de maatregelen die we nemen helpt ons bij het maken van de juiste keuzes, ook elders in ons gebied.”
Door deel te nemen aan SpongeWorks brengen we de praktijk samen met onderzoeksmogelijkheden en het kennisveld van Deltares. Hiermee krijgen we meer inzicht hoe effectief de maatregelen zijn die we nemen. Tegelijk kunnen we goede voorbeelden overnemen uit het buitenland die hier ook effectief kunnen zijn.
Bij wateroverlast zijn duidelijke normen vastgesteld: als de waterstand een bepaalde hoogte bereikt, nemen we maatregelen om wateroverlast te voorkomen. Voor droogte ontbreken deze normen.
Stef: “SpongeWorks draagt bij om hier verandering in te brengen, door indicatoren te ontwikkelen die bepalen wanneer ingrijpen noodzakelijk is. Dit helpt om droogteschade aan natuur, landbouw en leefomgeving te beperken. Hier past ook water en bodem sturend in: Hoe richt je je omgeving in, zodat je rekening houdt met klimaateffecten en het een prettige omgeving is om in te wonen, werken en recreëren.”
SpongeWorks richt zich ook op het verbeteren van biodiversiteit en waterkwaliteit. Maatregelen zoals plas-dras gebieden dragen bij aan verbetering van de natuur.
Stef: ”Met de herinrichting van een gebied kunnen we zorgen dat de natuur zich kan herstellen of verder kan ontwikkelen; dat is goed voor de leefbaarheid, maar ook voor de biodiversiteit en de waterkwaliteit. Dit sluit goed aan bij de opgave van het waterschap om te zorgen voor schoon, veilig en voldoende water.”
Dat we vanuit een multidisciplinaire blik aan de slag gaan, vind ik belangrijk. Vanuit SpongeWorks wordt niet alleen gewerkt aan technische oplossingen, maar ook aan het verbinden van wetenschap, praktijk en maatschappelijke belangen. Zo werken we samen aan een toekomstbestendig watersysteem.
Stef vertelt dat Vechtstromen al veel projecten oppakt vanuit de netwerkorganisatie Ruimte voor de Vecht, waarin maatschappelijke - en overheidsorganisaties samenwerken aan een veilig, duurzaam en beleefbaar Vechtdal. Ook is er een grensoverschrijdend platform met Duitsland.
Stef: “De Vecht is een grensoverschrijdende rivier en daarom is samenwerking met de Duitse partners belangrijk. Met SpongeWorks wordt deze samenwerking verder versterkt. We kijken daarbij meer naar de samenhang en naar wat werkt aan onze kant van de grens en in Duitsland. Het samen bespreken, de contacten intensiveren en actief aan de slag gaan is een win-win!"