10 jaar adaptatiepaden: wat hebben we geleerd?
Expert(s) |
Marjolijn Haasnoot
Het wordt steeds belangrijker om ons goed en tijdig aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering. Adaptatiepaden helpen bij het omgaan met lange termijn onzekerheden en laten zien welke wegen er zijn om langetermijndoelen zoals omgaan met zeespiegelstijging te halen. Het laat ook zien welke beslismomenten sterk bepalend zijn voor de toekomst en waar je mee kunt beginnen. Deze methode wordt wereldwijd al tien jaar toegepast. Wat hebben we geleerd? Wetenschappers publiceerden hierover in het vakblad Global Environmental Change. Hun conclusie: adaptatiepaden zorgen er in ieder geval voor dat klimaatadaptatie sneller gaat.
Toegepast in verschillende domeinen
Het onderzoek om te leren van adaptatiepaden ('adaptive pathways') in de praktijk is uitgevoerd door wetenschappers van Deltares, de Universiteit Utrecht, de Technische Universiteit Delft en het Climate Change Research Institute van de Victoria University of Wellington.
De adaptive pathways-methode is nu meer dan tien jaar oud en is toegepast in verschillende domeinen en besluitvormingscontexten, zowel in theorie als in de praktijk. Gezien de urgentie van aanpassing als gevolg van waargenomen klimaatveranderingen, de wereldwijde gevolgen daarvan en de verschillende klimaatprognoses, wilden de onderzoekers beoordelen wat ze van alle toepassingen kunnen leren.
238 praktijkvoorbeelden
In het onderzoek worden 355 studies in kaart gebracht en worden 238 voorbeelden wereldwijd tot in detail geanalyseerd, naast meer dan twintig begeleidingsdocumenten. De auteurs vonden toepassingen in kustbeheer, land- en bosbouw, stedelijke drainage, ruimtelijke ordening en warmterisico's, waterbeheer en ecosysteembeheer.
Onze studie biedt een rijk overzicht en lessen van toepassingen van adaptatiepaden. Adaptatiepaden kunnen helpen om aanpassing verder te versnellen, wat hard nodig is met de toenemende gevolgen van klimaatverandering wereldwijd.
Marjolijn Haasnoot, hoofdauteur
Geleerde lessen
Een van de lessen is dat de aanpak van adaptatiepaden afgestemd aan en toegepast kan worden op verschillende situaties en behoeften. Bij het opstellen van adaptatiepaden moet je rekening houden met verschillende actoren, waarden, risico’s en maatregelen op verschillende schalen voor verschillende doeleinden, waardoor de complexiteit kan toenemen. Het beste is dan ook om het proces van opstellen gefaseerd te doen, van algemeen tot steeds gedetailleerder. Dit helpt om de methode doelgericht te maken en om te gaan met complexiteit.
Er zijn daarnaast verschillende manieren om adaptatiepaden op te stellen: op basis van bestaande informatie, storytelling, impactmodellen of instrumenten waarbij verschillende stakeholders worden betrokken. Er zijn ook verschillende manieren om de adaptatiepaden te visualiseren. Deze variëren van de typische Deltares-benadering van metrokaarten tot beslisbomen, (gestapelde) staafdiagrammen en oplossingsruimte-gebaseerde visualisaties. Dergelijke visualisaties vergroten het begrip voor het ontwikkelen van een adaptief plan.
Judy Lawrence (Victoria University of Wellington): “Om verdere toepassingen in de praktijk mogelijk te maken, is het belangrijk dat ervaringen over adaptive pathways worden gedeeld. Ook governance en de voortdurende monitoring ervan zijn belangrijk. In Nieuw-Zeeland hebben we ervaring met het gebruik van serious games om actoren vertrouwd te maken met adaptatiepaden. Serious games bieden een 'veilige ruimte' voor het bespreken van conflicterende doelstellingen en voor het verkrijgen van begrip."
Horizon 2020
Bij Deltares wordt het adaptive pathways-onderzoek ondersteund door het EU-innovatieprogramma Horizon 2020, als onderdeel van het Pathways2Resilience project en het Myriad Project.
"De lessen uit dit onderzoek komen van pas bij het ontwikkelen van paden voor klimaatbestendigheid met Europese regio's, binnen het Pathways2Resilience project. Binnen dit project kan ik de kennis uit mijn promotieonderzoek toepassen om de bestaande padenbenadering verder uit te breiden", aldus Valeria Di Fant, onderzoeker Deltares/Utrecht University
