Waterkwaliteit in landbouwgebieden moet nog beter

Te hoge concentraties

Samen met de waterschappen hebben we gegevens tot en met 2023 over de nutriënten fosfor en stikstof in het water verzameld op 172 meetlocaties. De gekozen locaties liggen in waterlopen waar landbouw de enige bron van meststoffen is. Voor zowel stikstof als fosfor blijkt dat de gemeten concentraties op ongeveer de helft van de locaties te hoog zijn. In een ongunstig jaar voldoet slechts een kwart van de sloten en beken aan de milieueisen.

Verbetering van waterkwaliteit zakt af

Het overschot aan stikstof en fosfor in het oppervlaktewater kan leiden tot giftige algenbloei, vissterfte en een afnemende biodiversiteit. De geselecteerde meetlocaties met een voldoende lange meetreeks (145 locaties) laten een langzame verbetering van de waterkwaliteit zien. Het gevoerde mestbeleid heeft dus effect, maar de dalende trends lijken in de meer recentere jaren af te zwakken. In een aantal wateren blijkt uit de trend dat de waterkwaliteit zelfs achteruitgaat en op de helft van de locaties voldoen de concentraties nog niet aan de gestelde doelen.

Ondanks dat het mestbeleid effect heeft gehad zien we in het onderzoek de dalende trends in nutriënten concentraties nu echt afvlakken en zijn extra maatregelen dus noodzakelijk om de waterkwaliteit in landbouwgebieden verder te verbeteren.

Kevin Ouwerkerk, projectleider meetnet nutriënten landbouw specifiek oppervlaktewater onderzoek

Extra maatregelen nodig

Watervervuiling door mest vanuit de landbouw moet structureel aangepakt worden. De Unie van Waterschappen vraagt om regie van het Rijk op mestbeleid en dit te verbinden met de aanpak om de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water te behalen. Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur moet daarvoor dit jaar maatregelen opnemen in het achtste actieprogramma nitraatrichtlijn om te voorkomen dat nutriënten in het water terechtkomen.