Waterinfrastructuur toekomstbestendig vervangen en renoveren
Expert(s) |
Caroline Gautier
Hoe maken we onze sluizen, stuwen, gemalen en keringen toekomstbestendig? In de komende vervanging- of renovatieopgave van natte kunstwerken houden we in het ontwerp rekening met de nieuwe klimaatscenario’s van KNMI. Samen met Rijkswaterstaat werkt Deltares in het project EUO-Kunst aan een reeks uitgangspunten, met de Oostsluis in Weurt als pilot. Dit Rijksmonument is aan vervanging toe en de vaker voorkomende lage waterstanden van de Waal zijn bepalend voor de drempelhoogte van zijn opvolger.
Veel van onze sluizen, stuwen, gemalen en stormvloedkeringen bereiken de komende decennia het einde van hun levensduur. Nederland staat voor de grote opgave om deze kunstwerken te vervangen of te renoveren. Voor ieder ontwerp zijn hydraulische ontwerprandvoorwaarden van bijvoorbeeld de waterstand, de rivierafvoer en golfhoogte nodig, die representatief zijn voor toekomstige situaties.
Eenduidige uitgangspunten
Om te voorkomen dat voor elk kunstwerk het wiel opnieuw moet worden uitgevonden, werkt Deltares samen met Rijkswaterstaat aan het project EUO-Kunst: Eenduidige Uitgangspunten voor Ontwerpwaarden voor natte Kunstwerken. Niet alleen het klimaat, maar ook de demografische en economische groei zullen in de toekomst anders zijn dan nu en dat zal invloed hebben op de waterhuishouding en daarmee op de eisen die we stellen aan natte kunstwerken. Diverse klimaatscenario’s zijn al doorgerekend door Deltares om de effecten op afvoeren en waterstanden te bepalen. Dit levert een waaier aan uitkomsten op, waarvan nog niet is vastgelegd hoe deze in een concreet ontwerp zijn toe te passen.
Toekomstbestendig
Vragen naar toekomstige omstandigheden met betrekking tot waterveiligheid, wateroverlast, peilbeheer, watervraag, bodemligging, afvoerverdeling en eisen vanuit de scheepvaart zijn onvermijdelijk in de komende ontwerptrajecten. Daarom willen Rijkswaterstaat en Deltares al stappen zetten in de beantwoording daarvan. In het project EUO-Kunst versnellen we het proces van de vervangings- en renovatieopgave en maken we het transparanter en efficiënter. Bovendien wordt zo voorkomen dat individuele projecten hun eigen (niet op andere projecten afgestemde) keuzes maken en dat nieuwe klimaatscenario’s inconsequent worden doorvertaald.
Algemene methodiek
Het project EUO-Kunst streeft naar het opzetten van een algemene methodiek om de (beleidsmatige) uitgangspunten eenduidig te vertalen naar ontwerprandvoorwaarden. Deze methode zal in principe voor alle natte kunstwerken toepasbaar zijn. Daar waar modelberekeningen nodig zijn, zorgt Deltares voor geschikte modelschematisaties en -invoer. Het vaststellen van die beleidsmatige uitgangspunten maakt geen deel uit van het project.
Sluis Weurt
Door aan een concrete casus te werken wordt duidelijk aan welke informatie precies behoefte is om natte kunstwerken toekomstbestendig te maken. Daarom wordt de drempelhoogte van de Oostsluis in Weurt als pilot gebruikt. Dit Rijksmonument is aan vervanging toe en de lage waterstanden op de Waal tijdens toekomstige droge zomers zijn bepalend voor de drempelhoogte van de te vernieuwen Oostsluis. De laatste jaren dalen de waterstanden in de zomer en ook de toekomstscenario’s geven aan dat lagere waterstanden vaker op zullen treden, iets om nu al terdege rekening mee te houden in het ontwerp. De resultaten van EUO-kunst worden in de tweede helft van dit jaar verwacht.
