Negentien procent van de wereldbevolking heeft te maken met bodemdaling
Expert(s) |
Gilles Erkens
Een nieuwe wereldwijde bodemdalingskaart laat zien dat bodemdaling door het onttrekken van grondwater op veel plekken in de wereld voor komt. De groep onderzoekers die aan deze kaart heeft gewerkt stelt vast dat 19% van de wereldwijde bevolking en 12% van het mondiale bruto binnenlands product met een hoge waarschijnlijkheid blootgesteld is aan bodemdaling. De bodemdalingskaart is gepubliceerd in het eerste Science nummer van dit jaar.
Ruim 200 bekende bodemdalingslocaties in 34 landen zijn gebruikt om de omgevingsfactoren voor bodemdaling te bepalen. Potentiele bodemdalingsgevoelige gebieden kenmerken zich als gebieden met lage hellingen, zandige en kleiige bodems en liggen in de buurt van dichtbevolkte gebieden en of landbouwgebieden. Uit deze gebieden wordt veel grondwater onttrokken voor drinkwater, voedselproductie en de industrie. Met behulp van deze omgevingsfactoren is vervolgens voor de hele wereld de bodemdalingsgevoeligheid bepaald per 1 km². Op basis van het berekende watergebruik in deze gebieden is de wereldwijde bodemdalingspotentie bepaald die nu is gepubliceerd in Science.
86% van de aan bodemdaling blootgestelde bevolking leeft in Azië
Het is waarschijnlijk dat wereldwijd 1.2 miljard mensen zijn blootgesteld aan bodemdaling en 21% van de grote steden in de wereld. Het grootste deel, 86% van de mensen die blootgesteld zijn aan bodemdaling wonen in Azië.
Hoewel dit onderzoek niet de hele omvang van de impact van bodemdaling heeft kunnen vaststellen, geeft een eerste kostenschatting aan 8.17 biljoen US$, oftewel 12% van het wereldwijde bruto binnenlandse product is blootgesteld aan bodemdaling. Het onderzoek laat verder zien dat in 2040, door doorgaande economische ontwikkeling, bevolkingsgroei en klimaatopwarming, ongeveer 635 miljoen mensen in overstromingsrisicogebied wonen waar bodemdaling speelt. “Deze getallen geven goede inzichten in de mogelijke wereldwijde blootstelling aan bodemdaling, precies waar we behoefte aan hadden om de omvang van het probleem te kunnen schatten” zegt Gilles Erkens, bodemdalingsexpert bij Deltares en de Universiteit Utrecht. “De kaart gaat ons helpen bij het opsporen van gebieden waar bodemdaling plaatsvindt, maar waar dit tot nu toe nog niet herkend is”.
Bodemdaling in Nederland
De wereldwijde analyse laat zien dat Nederland één van de landen is die het meest met bodemdaling te maken heeft. Relatief gezien heeft Nederland een groot aandeel aan bodemdaling blootgestelde bevolking. Ook ligt door bodemdaling een kwart van Nederland onder de zeespiegel en is de economische schade hoog. Door verdere bevolkingsgroei en economische groei en klimaatopwarming zal bodemdaling in Nederland in de toekomst een grotere impact hebben. Wel is het duidelijk dat de oorzaken van bodemdaling in Nederland meer liggen bij het samendrukken van slappe grond door het aanbrengen van gewicht en het ontwateren van deze gronden, alsmede door de winning van gas en zout. Om een beter lokaal inzicht te krijgen in de omvang van het probleem wordt er nu gebouwd aan een landelijk bodemdalingsmeetsysteem gericht op de veenweidegebieden in het Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweiden (NOBV). Binnen dit onderzoeksprogramma, getrokken door Deltares en dat een aantal jaar gaat lopen, wordt ook gewerkt aan een beter begrip van de processen die leiden tot bodemdaling en worden bodemdalingsvoorspellingsmodellen geactualiseerd.
Bodemdaling aanpakken in de wereldwijde context
Het onderzoek en de wereldwijde kaart dragen bij aan het vergroten van de wereldwijde bewustwording rondom bodemdaling. Dit geldt voor mensen die in een bodemdalingsgevoelig gebied wonen en werken én bij overheden die er mee te maken hebben. De kaart zal helpen om bij het beter begrijpen, karteren en uitvoeren van mitigerende maatregelen. “Lokale autoriteiten kunnen de geleverde informatie gebruiken om de bodemdaling te reduceren, en om de gevolgen te verminderen, nu en in de toekomst” volgens Dr. Herrera-García, van het Spaanse geologische instituut IGME.
