Vitale bodems nu en in de toekomst
Een vitale bodem is essentieel voor onze welvaart en ons welzijn. Deze vitaliteit staat onder druk door een groeiende ruimtevraag en door effecten van klimaatverandering. Daarom staan bodems weer prominent op nationale en internationale agenda’s. Om gezonde bodems te borgen voor toekomstige generaties, zoekt Deltares de samenwerking met beleidsmakers en bedrijven. Door kennis van het water- bodem- en sedimentsysteem in te brengen bij ruimtelijke planning, dragen we bij aan een toekomstbestendige inrichting.
De grond onder onze voeten is niet alleen de basis van ons voedselsysteem. Ook zorgen bodems voor schoon water, natuur en biodiversiteit en dempen ze de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme regenval en hitte. Een vitale bodem levert belangrijke diensten voor onze samenleving, zoals waterberging, natuur- en biodiversiteitsherstel, koeling en verwarming.
Tegelijkertijd staan deze ecosysteemdiensten steeds vaker onder druk door ons landgebruik: we zoeken meer ruimte ondergronds voor bijvoorbeeld parkeren, opslag, wonen, riolering, kabels, terwijl we die ruimte ook willen gebruiken voor waterberging, energievoorziening en boomwortels, en we een stevige ondergrond willen voor gebouwen en infrastructuur. Al die verschillende soorten landgebruik stellen eisen aan onze bodem en ondergrond.
Zeker in de gebouwde omgeving is nog veel kennis nodig over het borgen van vitale bodems. Zo vraagt transformatie van voormalige industriegebieden vaak eerst om bodemsanering. Bij slappe bodems en bij bodemdaling zijn veel maatregelen nodig om schade aan infrastructuur te voorkomen. Hoe bodem en ondergrond mee zijn te nemen in het maken van ruimtelijke plannen, zodat zowel het landgebruik als de conditie van de bodem elkaar versterken, is een grote opgave voor provincies en gemeenten. En hoe definiëren we een gezonde en vitale bodem eigenlijk?
Deltares heeft en ontwikkelt kennis over stedelijke en industriële bodems. Dit doen we in verschillende programma’s en projecten, met verschillende partners, variërend van overheden tot bedrijven, en van kenninsinstellingen tot burgerinitiatieven. Daarin laat Deltares zien hoe we rekening kunnen houden met het natuurlijke bodem- sediment- en watersysteem bij ruimtelijke planning en wat dit oplevert. Met praktijkvoorbeelden en concrete instrumenten ondersteunen we besluitvorming. Samen met onze partners komen we tot oplossingen voor vitale stedelijke bodems en een toekomstbestendige inrichting.
Door bodem en ondergrond mee te nemen in ruimtelijke planning en te koppelen aan landgebruik, is het mogelijk opgaven aan te pakken als droogte, hittestress, wateroverlast, biodiversiteit, de energietransitie en falende infrastructuur.
Linda Maring, expert bodem en ondergrond
